DANS : YAŞAMIN KOREOGRAFİSİ
Güncelleme tarihi: 29 May 2021
Dans , en kısa tabiri ile hayal gücü ve yaratıcılığı ritim ile birleştirip harekete dökme olgusudur (1,2). Sanıldığının aksine dans insanlık tarihinin ilk yıllarına dayanır. 3000 yıl önce Uygur Türklerinde Şaman ve Bahşı'lar şarkı söyleyip dans ederek tedavi uygulamışlardır. Afrikalılar genlerinde bulunan ritim duygularıyla tanınırlar , onlar için dans eğlenceli olmak dışında duyguları iletmek ve toplumsal değerleri korumaktır.
Hindistan da milattan önce 4. yüzyıldan beri tapınaklarda rahiplerin sergilediği dans onlar için bir nevi ibadettir. İslam dininde Mevlevilik ve Bektaşilik tarikatlarında Sema Dansı gibi birçok ayinde dans figürlerine rastlarız (1,3). Modern dans hareket terapisi ilk defa 1940 yılında Marian Chace tarafından psikiyatri hastaları üstünde uygulanmıştır (4).
Dans terapisinde amaç bireyin hareketlerinin gözlenmesi ile ruh ve beden entegrasyonunu anlamaktır. Günlük hayatta kullandığımız jest-mimikler nasıl ki bizim duygu düşüncelerimizi yansıtıyorsa, dansta kişinin ruhsal ve sosyokültürel yapısını yansıtır.
Dans ve hareket terapisi kişinin sosyalleşmesini , duygularını ifade etmesinde yaratıcı ifadeleri kullanmasını, bedeninin farkına varmasını ve özgüveninin artmasını sağlar. Kas koordinasyonunun ve hareket yeteneğinin artmasını, vücudunun gevşemesini sağlayarak, fiziksel ve psikolojik olarak gelişmesine katkı sağlar (5).
Düzenli fiziksel aktivite ile kardiyovasküler sorunlarda azalma , daha güçlü kaslar, daha güçlü kemikler ve osteoporoz riskinde azalma, kas koordinasyonunda ve hareket yeteneğinde artma, çeviklik ve esneklik, dengede artış, istenmeyen kilo alımına karşı koruma sağlanabilir (2) .
DHT günümüzde fizyoterapistler ve psikoterapistler tarafından bir çok hastalık ve ruhsal bozuklukta tedavi olarak kullanılmaktadır.
Çocuklarda Dans ve Hareket Terapisi :
Küçük yaşta başlanılan düzenli danslar ile gelişim dönemindeki çocuklarda, postür bozukluğu , kardiyovasküler problemler, obezite, madde bağımlılığı gibi birçok hastalığın önünde geçilebilir.
Otistik bozukluğu olan çocukların tedavisinde; beden ve zihnin bütünleşmesini sağlamak, iletişim ve sosyalleşmeyi artırmak için dans ve hareket terapisi kullanılmaktadır.
Öğrenme bozukluğu olan çocuklarda, dans ve hareket terapisi alındığında vestibuler uyarımın daha fazla olduğu ve iyileşme gözlendiği bildirilmiştir. Psikotik bozukluğu olan çocuklarda yapılan bir çalışmada ise, dans ve hareket terapisi sonrasında çocukların motor performanslarında gelişme olduğu görülmüştür (4) .
Yapılan bir çalışmada okul sonrası verilen dans derslerinin kız öğrencilerin beden kütle indekslerinde azalmaya, bel çevrelerinde incelmeye ve okul sonrası fiziksel aktivitelerinde artışa yol açtığı belirtilmiştir (6).
Yaşlılarda Dans ve Hareket Terapisi:
Yaşlılarda dans etmek, fiziksel sağlığı korumak ve zinde kalmak için yapılabilecek en güzel aktivitelerdendir. Depresyonu ve yalnızlığı azaltır. Yaşlıların hayata motivasyonunu artırır.
Bunama olarak bilinen demans hastalarında dans ve hareket tedavisi ile bellek, motor, bilişsel becerilerinin de olumlu şekilde etkilendiği biliniyor. Toplu yapılan terapilerle, hastanın kendiliklerine dair farkındalığı ve çevreyle olan etkileşimi artıyor, korku, izolasyon gibi duyguları hafifliyor. Yapılan çalışmalarda, ritmik dans hareketlerinin hastalığın ilerlemesini geciktirdiği ve hastaların kortizol düzeylerinde değişime neden olduğu saptanmıştır (7). Parkinson hastalarında dans etmenin düşmelerde azalma ve denge kontrolü sağladığı ayrıca kasları güçlendirdiği belirtilmiştir.
Engellilerde Dans ve Hareket Terapisi:
Spor ve dans engelli bireyleri günlük yaşama adapte edebilmek için en iyi yöntemlerdendir. Günümüzde birçok spor ve dans branşında engelli bireylerin başarılarına şahit oluyoruz.
Sağlık için yararlı olmasının dışında dans etmek, engelli bireyi hayata karşı motive eder ve bedenini ve çevresindeki insanları sevmeyi öğretir. Engelli bireyler birçok fiziksel aktiviteyi yapamadığından kas ve güç kaybı yaşarlar. Dans ve hareket terapisi ile engel olan kaslarında gelişme, güçlenme ve büyüme sağlanır.
Dans ve hareket bir yaşam tarzıdır. Her an duyduğunuz her ritimle hayatınıza hareket katmakta ÖZGÜRSÜNÜZ !
KAYNAKÇA:
Royce Anya P. (1973) , The Anthroplogoy of Dance , Sayfalar: 3-16 , LONDON
Bilge Ayşegül , Öğce Filiz , Halk Bilimi Dergisi , lmportance Of Dance in Human Body and Mind , İZMİR
Ergin Erkan , Türklerde Dini Danslar
Altan Nihal , Ayhan Cemile H. , Sukut Özge (2017) , Farklı Gruplarda Dans ve Hareket Terapisinin Kullanımı ve Etkileri , İSTANBUL
Levy Fran J. (Ed.) Dance Movement Therapy: A Healing Art. 2d rev. ed. Reston, Va.: National Dance Association, The definitive book on the history and development of dance therapy, from its beginnings with Marian Chace to its expansion; 2005
ROBINSON, Thomas N, KiLLEN, Joel D, KRAEMER, Helena C, WILSON, Darrel M, MATHESON, Donna M, HASKELL William L, et al. (2003). "Dance and reducing television viewing to prevent weight gain in African American girls: the Stanford GEMS pilot study". Ethn Dis. 13 (Suppl 1 ), ss. 65-77.
Tsigos C, Chrousos GP. Hypothalamic-pituitaryadrenal axis, neuroendocrine factors and stress. J Psychosom Res. 2002; 53(4): 865-71
Merve Erdal , Engellilerde Spor ve Dans, https://prezi.com/skz9trsyc_ak/engellilerde-spor-ve-dans/